zoek op deze site
English Deutsch Français

De Collectie

Het museum biedt u een zeer gevarieerde collectie over de geschiedenis van De Rijp en het Schermereiland.

Als inleiding op wat u in het museum gaat zien laten we u in de audiovisuele ruimte twee korte films zien.
Een film gaat over de ontwikkeling van het Schermereiland van de middeleeuwen tot nu. De tweede film gaat over de strijd tegen het water en over de droogmakerijen. Hierin speelt Jan Adriaansz Leeghwater (in 1575 in De Rijp geboren) een belangrijke rol.

Begane grond

Op de begane grond worden de thema's haringvisserij, walvisvaart en zeevaart belicht aan de hand van oude zeekaarten, journalen, prenten, scheepsonderdelen, modellen van haringbuizen, walvisbotten en baleinen voorwerpen. Een door Rijper walvisvaarders meegebrachte kajak uit Groenland is een topstuk uit de collectie. Over deze kajak, de zeevaart, en de haringvisserij zijn kleine audiovisuele presentaties te zien.

In de achttiende eeuw was in het huidige pand een weeshuis gevestigd. De oorspronkelijk herenkamer is nu ingericht als werkkamer van een haring- en walvisreder uit De Rijp. Een deel van de objecten komen uit de nalatenschap van Jan Boon jr., de laatste grote reder van De Rijp. Deze zijn door de Stichting Jan Boon in bruikleen gegeven.
Er staat een vierdeurs kast uit de achttiende eeuw, een eeuw later beschilderd door huisschilder Arie Spaarman. Op de deurtjes staan voorstellingen van de haringvisserij en de walvisvaart. Aan de wanden hangen geschilderde portretten vervaardigd door de in De Rijp geboren schilder Jan Kieft (1798-1870).


Eerste verdieping aanbouw

Met de trap of de lift komt u op de eerste verdieping van de aanbouw. Daar vertellen we het verhaal over houtbouw en over brand en brandbestrijding.

In de oude kom van De Rijp staan nog veel houten huizen, gevolg van de slappe veenbodem en de aanwezigheid van grote houthavens in de buurt (Zaandam, Hoorn, Amsterdam). Een model van een houten huis, bouwfragmenten en afbeeldingen illustreren het bijzondere karakter van de houtbouw op het Schermereiland.
Het beeldmerk van het museum is afgeleid van een makelaar. Natuurlijk krijgt u verschillende makelaars uit onze collectie te zien.

Geen houten huizen zonder branden. Het schilderij "De grote brand in De Rijp van 1654" en talrijke brandweerattributen geven een beeld van rampzalige branden ondanks een goed georganiseerde brandweer.

Door een combinatie van een panorama-opname vanaf de toren van de Grote Kerk van De Rijp en een maquette van dit dorp anno 1647 is het net alsof u zelf de toren hebt beklommen.


Eerste verdieping voorhuis

De volgende drie thema's ziet u op de eerste verdieping van het voorhuis.

Vanaf de zestiende tot begin twintigste eeuw hebben de Doopsgezinden een belangrijke stempel gedrukt op het maatschappelijk, cultureel en sociaal-economisch leven op het Schermereiland en in het bijzonder op die van het Noordeinde, van Graft en in De Rijp. Afbeeldingen van het interieur van de voormalige Doopsgezinde vermaning uit De Rijp en diverse voorwerpen herinneren aan deze tijd. Klanken van een harmonium verlevendigen het beeld.

Op het Schermereiland en in de directe omgeving hebben zo'n zeventig water- en industriemolens gestaan. Vlakbij De Rijp waren dat opvallend veel hennepkloppermolens. Met een maquette van een touwslagerij en oude werktuigen laten we de hennepverwerking zien.
Van de in 1575 in De Rijp geboren Jan Adriaansz Leeghwater ligt een exemplaar van zijn beroemde "Haarlemmermeer-boek" in een een levensechte opstelling van zijn werkkamer. Leeghwater ontwierp het raadhuis van De Rijp. In de beneden verdieping van dit gebouw, de Waag, is nu het VVV van Graft-De Rijp gevestigd. De veelzijdig Leeghwater was ook molenbouwer en was opzichter bij enkele Noord-Hollandse droogmakerijen.

 Op diverse plekken in het museum staat gebruiks- en sieraardewerk opgesteld. Het meeste stamt uit de zestiende en zeventiende eeuw. Er is eenvoudig huishoudelijk aardewerk en tegels, maar ook het opvallende, veelkleurige majolica en het bijzondere slib- en krasaardewerk. Het kwaliteitsverschil in het aardewerk is een mooie illustratie van het thema arm en rijk.
Voorwerpen uit het leven van alledag vertellen over het huishouden, het interieur, lering & vermaak in vroeger eeuwen. Vertederend is een negentiende-eeuwse schommelwieg, beschilderd met de namen van de vijfentwintig kinderen die er in gelegen hebben.


Galerij

Een galerij verbindt het gerestaureerde voorhuis met de nieuwbouw. Hier vindt u een expositieruimte voor tijdelijke tentoonstellingen over thema's uit de lokale en regionale geschiedenis en over actuele onderwerpen. Meer hierover vindt u in de agenda.