zoek op deze site
English Deutsch Français

Het Leeghwaterhuis aan het Westeinde, 1960

Aan het Westeinde nummer 26 stond tot 1964 het zogenaamde 'Leeghwaterhuis', althans onder die naam was het alom bekend onder de Rijper en Grafter bevolking. Jan Adriaanszoon Leeghwater zou er zijn geboren en hebben gewerkt. Dit is echter nooit met zekerheid vastgesteld. Wel is duidelijk dat het pand uit de tijd van Leeghwater stamde, en een behoorlijke geschiedenis kende. Begin negentiende eeuw was het pand in handen van de familie Boon, eerst kaaskoopman Wijnand Jansz. Boon (1762-1844), vervolgens zijn broer Jan (in 1847 begraven in de Grote Kerk). Na het overlijden van Jan Boon werd het pand gekocht door de logementhouder van het Algemeen Wees- en Armenhuis Ari(a)an Blokdijk (1806-1877). Via zijn zoon, landbouwer en veehouder Jacob (1832-1913) belandde het perceel bij zijn twee zoons Arie (1862-1916) en Klaas (1870-1942). Beiden ook landbouwer en veehouder én vrijgezel.

Twee jaar voor de dood van Jacob Blokdijk trad de twaalfjarige Jacobus (Jaap) Berkhout als boerenknecht in dienst bij de Blokdijken. Bij gebrek aan opvolgers bij de Blokdijken erfde Jaap in 1942 het perceel met de restrictie het te slopen. Door omstandigheden liet de sloop op zich wachten. Berkhout verhuurde het in de tussentijd aan de familie Jacobus Brandhoff uit Hensbroek, die er met negen kinderen in trokken. Na het overlijden van Brandhoff kwam het pand leeg te staan en moest vanwege de bouwvallige staat gesloopt worden. Pogingen om het pand te restaureren liepen op niets uit, en in het vroege voorjaar van 1964 viel de slopershamer. In eigen beheer werd het pand gesloopt door de zonen Piet en Sjouke Berkhout en veehouder Jaap de Lange uit de Graftermeer. Het eiken wagenschot werd gebruikt voor de restauratie van de kerk in Edam, de eiken zolderbalken werden brugligger in Westbeemster en de rest van het hout verdween in de oven van bakker Besseling in Graft. Ook het naastliggende pandje verdween, en in de plaats kwam de twee-onder- een-kap woning die nu van de weg af staat.

Bron: https://www.hetschermereiland.nl/collectie-en-historie/item/388-het-zgn-leeghwaterhuis-aan-het-westeinde-1960.html